cykl życia młodzieżowej rady: powołanie rady
po co powoływać młodzieżową radę gminy?

Zgodnie z art. 5b ustawy z dnia  8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym, „Rada gminna na wniosek zainteresowanych środowisk może wyrazić zgodę na utworzenie młodzieżowej rady gminy mającej „charakter konsultacyjny”. Możliwość ta wpisana jest w działania podejmowane przez gminę na rzecz wspierania i upowszechniania idei samorządowej wśród jej mieszkańców, ze szczególnym uwzględnieniem młodzieży.

Propozycja powołania Młodzieżowych Rad Gmin wynika z założenia, że dobrze działające państwo, samorząd możliwe są jedynie wtedy, gdy obywatele są zainteresowani sprawami publicznymi. Uważamy, że systematyczna troska o sprawy publiczne, interesowanie się nimi oraz konsultowanie działań władz są gwarantem tego, iż decyzje podejmowane przez urzędników zgodne będą z oczekiwaniami ich adresatów, a przez to polityka na poziomie lokalnym będzie miała niezbędną legitymizację. Uważamy, że szczególnie ważne jest, by to właśnie młodzież włączyć do procesu konsultacji.

Naszym zdaniem jednym ze sposobów zainteresowani młodzieży sprawami lokalnymi i systematycznego zaangażowania ich w życie swojej społeczności jest powołania a następnie działalność Młodzieżowej Rady Gminy.

Młodzieżowa Rada jest instytucją, która zapewnia młodzieży udział w procesie podejmowania decyzji dotyczących spraw związanych z jej grupą wiekową na poziomie lokalnym. Dorośli radni, urzędnicy często potrzebują możliwości konsultowania swoich pomysłów z adresatami działań. Ukonstytuowanie młodzieżowej Rady pozwala na dialog między młodzieżą a przedstawicielami Rady Gminy, Wójtem, urzędnikami, co przyczynia się do zwiększenia skuteczności podejmowanych rozwiązań przez władze.
 

podstawa prawna mrg

Młodzieżowy organ doradczy istnieje w polskim prawie od 1990 roku.
O możliwości powoływania Młodzieżowej Rady przez gminy, powiaty i województwa mówi art. 5 b Ustawy o samorządzie gminnym:

Art. 5b.

§1. Gmina podejmuje działania na rzecz wspierania i upowszechniania idei samorządowej wśród mieszkańców gminy, w tym zwłaszcza wśród młodzieży.

§2. Rada gminy na wniosek zainteresowanych środowisk może wyrazić zgodę na utworzenie młodzieżowej rady gminy mającej charakter konsultacyjny.

§3. Rada gminy, powołując młodzieżową radę gminy, nadaje jej statut określający tryb wyboru jej członków i zasady działania.

USTAWA z dnia 8 marca 1990 r.o samorządzie gminnym (nowelizacja z dnia 11 kwietnia 2001 r.)

Polskie prawo jest dość ubogie w tematach związanych z polityką młodzieżową. Samo pojęcie polityki młodzieżowej jest młode, ponieważ istnieje od 2001 roku. Powstało na potrzeby europejskie związane z aktywizacją młodych europejczyków.

 
W Unii Europejskiej Młodzieżowe Rady (ang. Youth Council) są popularnym sposobem konsultacji społecznych oraz aktywizacji młodzieży. Chociaż w prawie wspólnoty nie istnieje zapis zawierający nakaz aktywizacji młodzieży poprzez Youth Coucil, Komisja Europejska traktuje tę kwestię bardzo priorytetowo. W ciągu ostatnich lat powstało kilka ważnych dokumentów i opracowań na temat młodzieży w Unii Europejskiej. Na ich podstawie rządy państw członkowskich UE we współpracy z Komisją Europejską i Parlamentem Europejskim opracowały główne kierunki polityki młodzieżowej UE. „Biała księga” o młodzieży w Europie „Biała księga. Nowe impulsy dla młodzieży europejskiej” – przyjęta przez Komisję Europejską 21 listopada 2001 roku była pierwszym kompleksowym opracowaniem na temat młodzieży w Europie. Powstała po trwających kilkanaście miesięcy konsultacjach z młodymi ludźmi, pracownikami młodzieżowymi, naukowcami, pracownikami sektora administracji oraz politykami i wolontariuszami z całej Europy. Wymienione w „Białej księdze” priorytetowe zagadnienia dotyczące młodzieży w Europie to:
uczestnictwo młodzieży w życiu publicznym, informacja, wolontariat wśród młodych ludzi, lepsze zrozumienie młodzieży, edukacja, kształcenie ustawiczne, mobilność, zatrudnienie, integracja społeczna, rasizm i ksenofobia.
 
Po blisko dwóch latach od wydania „Białej księgi” państwa członkowskie UE uzgodniły najważniejsze cele polityki młodzieżowej i zobowiązały się dążyć do ich realizacji. W przyjętych w listopadzie 2003 roku i listopadzie 2004 roku rezolucjach Rady Unia Europejska zdefiniowała 14 „Wspólnych celów” w czterech obszarach:
  • uczestnictwo młodych ludzi w życiu demokratycznym,
  • informacja dla młodzieży, 
  • działania młodzieży w ramach wolontariatu, 
  • lepsze zrozumienie i znajomość problemów młodzieży.
Jak możemy zauważyć, Komisja Europejska niejako daje sygnał do lepszej komunikacji między urzędnikami a młodymi ludźmi. W Islandii, chociaż nie jest ona oficjalnym członkiem UE, znane są dokumenty opisane powyżej. Tam funkcjonują Młodzieżowe Rady osiedli, miast. Działają bardzo dobrze, ponieważ władze wiedzą do czego one służą. Więcej przydatnych informacji znajduje się w naszej publikacji „Dobre praktyki – Młodzieżowych Rad Dzielnic, Miast, Gmin ”.

"Nic o was bez was" – tak najkrócej można streścić podejście Unii Europejskiej do procesu podejmowania decyzji związanych z unijną polityką młodzieżową. Unia chce, aby decyzje dotyczące młodzieży w Europie zapadały przy aktywnym udziale tych, których dotyczą. Na konsultacje z obywatelami UE, w szczególności z młodzieżą, kładzie – zwłaszcza w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy – bardzo duży nacisk. Mamy nadzieję, że stwierdzenie „Nic o was bez was” uda się wprowadzić w codzienność polskiego samorządu.
 

powołanie i statut młodzieżowej rady gminy

Tak jak w przypadku rad miejskich, podstawowym dokumentem regulującym działanie Młodzieżowych Rad jest statut.

W ustawie o samorządzie gminnym czytamy:

„Rada gminy, powołując młodzieżową radę gminy, nadaje jej statut określający tryb wyboru jej członków i zasady działania.”

Dobrą praktyką jest tworzenie statutów MRG we współpracy z młodzieżą, tak by opisywały faktycznie sposób jej działania. Ważne jest by nie były to kopie statutów rad gmin, gdyż młodzieżowe Rady pełnią zasadniczo różna rolę od ich dorosłych odpowiedników. Dorosłe rady pełnią przede wszystkim funkcję prawodawczą, w formie przyjmowania uchwał. Młodzieżowi radni nie tworzą prawa lokalnego, a jedynie konsultują jego projekty. Ich sposób działania to zatem nie opiera się na tworzeniu rozwiązań, ale formułowaniu opinii.

Zobacz:
 



korzyści

Aktywność Młodzieżowej Rady Gminy przynosi korzyści całej społeczności lokalnej. Dzięki jej działalności interesy młodzieży są lepiej reprezentowane, a potrzeby lepiej zaspokajane.

 

Korzyści dla młodzieży:

  • Stworzenie grupy lokalnych liderów, reprezentujących młodzież.
  • Zwiększenie wpływu na decyzje podejmowane przez urzędników a dotyczące młodzieży.
  • Zwiększenie adekwatności decyzji podejmowanych przez urzędników dzięki uwzględnianiu opinii młodzieży.
  • Możliwość komunikowania swoich potrzeb i problemów władzom gminy.
  • Możliwość realizowania pomysłów uatrakcyjniających życie w społeczności lokalnej.
  • Lepszy przepływ informacji między młodzieżą a władzami gminy.
  • Podniesienie jakości informowania młodzieży o tym, co ważnego dzieje się w gminie.
 
Korzyści dla administracji lokalnej
  • Zwiększenie efektywności działań prowadzonych na rzecz młodzieży dzięki możliwości konsultowania z jej przedstawicielami planowanych posunięć.
  • Wyższa legitymizacja działań prowadzonych na rzecz młodzieży.
  • Lepsze zrozumienie potrzeb młodzieży przez urzędników.
  • Młodzież jest lepiej poinformowana o pracy władz lokalnych i jej efektach.
  • Władze dzielnicy zyskują partnera w realizacji swoich projektów.
 
Korzyści dla szkół
  • Kampania wyborcza do Młodzieżowej Rady Gminy ożywia szkołę, stwarza okazję do dyskusji nad problemami młodzieży i sytuacją szkoły.
  • Działania młodzieżowej rady widoczne w szkołach wpisują się w zadania szkoły, jakie nakłada na nie podstawa programowa kształcenia ogólnego, szczególnie, jeśli chodzi o przedmiot „wiedza o społeczeństwie”.
  • Praca Młodzieżowej Rady Gminy włącza szkołę w życie społeczności lokalnej i ułatwia współpracę między uczniami z różnych placówek.
 

   
   

Wsparcie tworzenia Młodzieżowych Rad Gmin i Miast

 
                 
2. Czy warto powołać młodzieżową radę w gminie?
 
3. Spotkanie informacyjne dotyczące powołania młodzieżowej rady
 
4. Kompleksowe doradztwo w zakresie powołania młodzieżowej rady